Koma Pozisyonu Yan Yatırmak
Koma Nedir: Koma uzun süreli bilinç kaybıdır. Hasta yaralı komadayken hiçbir uyarana tepki ve cevap veremez. Bilinç tamamen kapalıdır fakat solunum vardır.
Komaya Neden Olan Durumlar Nelerdir: Ciddi düşmeler, şiddetli darbeler, kafa travmaları, zehirlenmeler, aşırı alkol kullanımı, uyuşturucu kullanımı, şeker hastalığı, havale, karaciğer hastalıkları v.b. hastalıklar komaya neden olur.
Koma Belirtileri Nelerdir: Hasta yaralının tüm tepkilerininin kaybolması, sesli ve dokunarak yapılan uyarılara hiç tepki vermemesi, idrar ve dışkı kaçırma koma belirtileridir.
Neden Koma Pozisyonu Verilir: Hasta yaralı bilinci tamamen kapalı nefes alıp verir durumdayken, kusabilir ve kanamaya bağlı olarak içerden ya da dışardan soluk yoluna kan, içerden ise yine soluk yoluna kusmuk dolabilir, hasta yaralıya koma pozisyonu ( yan yatış pozisyonu ) verilmek zorunludur. Eğer verilmezse hasta yaralı kendi kan veya kusmuğunda boğularak ölebilir.
Koma Pozisyonu Nasıl Verilir: Olay yerinde güvenlik sağlanır, Bilinci tamamen kapalı olduğu sesli ve dokunarak uyaranlarla anlaşılan hasta yaralının durumu 112′ ye haber verdirilir. Boğaz, göğüs ve göbek kısmında sıkan giysileri varsa gevşetilir. Ağız ve burun boşluğu gözlemlenir bir cisim ya da sıvı varsa çıkarılır, bunları yaparken hasta yaralının sıvılarına bulaşıcı hastalık şüphesiyle çıplak elle temas etmemek gerekir.Bak Dinle Hisset Yöntemi 10 saniye yapılarak nefes aldığından solunumun geldiğinden emin olunmalıdır. Nefes alıyorsa solunum varsa hemen, baş, boyun, gövde, kollar ve bacaklarını kırık, kanama, saplı cisim, yaralanma yönünden kontrol edip ikinci değerlendirme yapmalıyız. Yara veya saplı cisim varsa o bölge koma pozisyonunda yan yatışta havada kalacak şekilde ayarlanır. İlkyardımcı hasta yaralının çevirileceği tarafa diz çökerek yaklaşılır. H/Y ‘nın ilkyardımcıya yakın olan kolu eklem yerlerinden tutarak çok yavaş bir şekilde tam karşı tarafa yatırılır. Uzak olan kolu eklem yerlerinden tutarak çok yavaş bir şekilde yatırılan kolun omzunun üzerine avuç içi gelecek şekilde yerleştirilir ve kol omuzdan tutulur bırakılmaz. Bırakılırsa bilinç olmadığı için kol düşebilir. İlkyardımcıya uzak olan bacağı eklem yerinden kavranarak ayak topuğu kalçaya iyice yaklaşacak şekilde çekilir. Kalçadan tutulur. Daha sonra kalçadan ve omuzdan tutularak yavaşça baş boyun gövde eksenini bozmadan yan çevrilmeye başlanır. Çevirme işlemi diz ve dirsek yere değene kadar devam eder. İlkyardımcı hasta yaralının bükülen ayak konumunu yan tarafa iyice yayılacak şekilde düzeltir. H/Y’ nın başına, baş geri çene yukarı pozisyonu vererek solunumunu dinler. Solunumun devam ettiğinden emin olduktan sonra her üç beş dakikada bir solunumu kontrol edilerek 112 ambulans ekibi gelene kadar H/Y yalnız bırakılmaz.
Güvenlik sağlanır (önce kendi güvenliğim – sonra çevre güvenliği – sonra hasta yaralının güvenliği) Güvenliği sağlamadan asla müdahele edilmez. Doğru ilk yardım yapabilmek için olay yerinde toplanan insanlara hakim olmak gerekli kararlı ve kendinden emin yüksek ses tonu ile, kendinizi tanıtın, ilkyardımcı kimlik kartınızı gösterek ilkyardımcı olduğunuzu söyleyin. kalabalığa ve müdahele etmenize engel olan insanlara görevler vererek onları olay yerinden uzaklaştırın. Hasya yaralının (h/y) birinci dereceden yakını varsa kanunen ondan izin alınması gerekli, ikna etmeye çalışmalı eğer müdahele etmenize izin verirse müdahele edin aksi taktirde müdahele etmeyin. Birinci değerlendirme bilinç kontrolü yapın. H/Y’ ya ilk önce sesli uyaran yapın. Ellerinizi çırparak (olay yerinde farklı bir ses tonu çıkararak dikkatini çekebilmek için) yüksek sesle iyi misiniz? beni duyabiliyor musunuz? diye seslenin. H/Y’ yı baştan aşağıya gözlemleyin; tepki veriyor mu? hareket ediyor mu? cevap veriyor mu? göz kapaklarında bir kımıldama var mı? v.s. bakın.
Sesli uyarana bir tepki ve yanıt gelmediyse. Hasta yaralıyı tanımıyorsak eğer, delici kesici bir alet bulundurabilir bize zarar verebilir şüphesiyle kaçar pozisyonda temkinli bir şekilde yanına yaklaşılır. Omuzlarından canı acıtılarak sıkılır ve dokunarak uyaran verilir. H/Y’ yı baştan aşağıya gözlemlenir; tepki veriyor mu? hareket ediyor mu? bir cevap veriyor mu? Göz kapaklarında bir kımıldama var mı? v.s. bakılır.
H/Y sesli ve dokunarak uyarılara cevap vermiyorsa; bilinci kapalı demektir. Hemen 112 ambulans ekibi aratılmalı. Etraftan birini göze kestirerek 112’ yi aratmak gerekli Örnek: Siz siyah saçlı gözlüklü hanımefendi lütfen 1-1-2 (112)’ yi arayın, telefonu mesgul etmeyin, bana geri dönün, H/Y’ nın bilinci kayıp ve yetişkin bilgisini de verdirip, 112 ücretsiz diyerek aranması sağlanmalıdır.
Daha sonra, H/Y’ nın sıkan giysileri, açılır ( kravat,gömlek gibi boğazını sıkan giysileri gevşetilir)
Ağzını açarak ( baş parmak çene kemiğine, alt dudağının aşağı kısmına tam ortaya konularak aşağı indirilir) bir cisim görünüyorsa ( takma diş, sakız v.s. gibi) baş ve işaret parmakları birleştirilerek, parmakların ağız içi sıvılara temas etmemesi için bir bezle cımbız yöntemi ile çıkarılır. Eğer herhangi bir cisim görünmüyorsa asla ağız içi kurcalanılmaz.
Daha sonra baş geri çene yukarı pozisyonu verilir: Yetişkin için 90 derece (Kulak memesi ile çene kemiği yukarıdan bakıldığında aynı hizaya gelecek şekilde), çocuk için 60 derece , bebek için 45 derece açı verilecek şekilde. bu pozisyon verildiğinde, dil kökü yukarı kalkarak tıkadığı soluk yolunun önü açılmış olunur. Hava yolu açıklığı sağlanmış olur.
Bak Dinle Hisset Yöntemi 10 saniye yapılarak nefes aldığından solunumun olduğundan emin olunmalıdır. Nefes alıyorsa solunum varsa; Hasya yaralı bilinci tamamen kapalı soluk alıp veriyor uzun süreli bilinç kaybı yaşıyor komada demektir.Hemen ikinci değerlendirmeye geçilir.
İlkyardımcı,kendi ellerini kan ve sıvı temasına karşı koruyarak (temiz bir eldiven,poşet v.s.) hasta yaralının, sırası ile, baş bölgesinden başlayarak, boyun, gövde, kollar ve bacaklarını tüm vücudunu ellerin ulaştığı yerlere kadar asla kımıldatmadan kırık, kanama, saplı cisim, yaralanma,yanık yönünden kontrol eder. Bir sorun olmadığından emin olduktan sonra,bilinci kapalı ve solunumu olduğu için, Koma Pozisyonu (Yan Yatış) Eğer yara veya saplı cisim varsa o bölge koma pozisyonunda yan yatışta havada kalacak şekilde ayarlanır.
İlkyardımcı hasta yaralının çevirileceği tarafa diz çökerek yaklaşılır. H/Y ‘nın ilkyardımcıya yakın olan kolu eklem yerlerinden tutarak çok yavaş bir şekilde tam karşı tarafa yatırılır.
Uzak olan kolu eklem yerlerinden tutarak çok yavaş bir şekilde yatırılan kolun omzunun üzerine avuç içi gelecek şekilde yerleştirilir.
ve kol omuzdan tutulur bırakılmaz. Bırakılırsa bilinç olmadığı için kol düşebilir.
İlkyardımcıya uzak olan bacağı eklem yerinden kavranarak ayak topuğu kalçaya iyice yaklaşacak şekilde çekilir.
Daha sonra kalçadan ve omuzdan tutularak yavaşça baş boyun gövde eksenini bozmadan yan çevrilmeye başlanır.
Çevirme işlemi diz ve dirsek yere değene kadar devam eder.
İlkyardımcı hasta yaralının bükülen ayak konumunu yan tarafa iyice yayılacak şekilde düzeltir.
H/Y’ nın başına, baş geri çene yukarı pozisyonu vererek solunumunu dinler. Solunumun devam ettiğinden emin olduktan sonra her üç beş dakikada bir solunumu kontrol edilerek 112 ambulans ekibi gelene kadar H/Y yalnız bırakılmaz.
Koma pozisyonu tamamlanmış olur.
Etiketler: Koma pozisyonu, Bilinci tamamen kapalı hasya yaralıya ne yapılır
Makale: İzmir İlk Yardım