Sara krizi (Epilepsi) nedir? Belirtileri nelerdir? Sara Krizi İlkyardım Nasıl Olmalıdır?
Sara krizi (Epilepsi) nedir?
Kronik bir hastalıktır. Doğum sırasında ya da daha sonra herhangi bir nedenle beyin zedelenmesi oluşan
kişilerde gelişir. Her zaman tipik sara krizi karakterinde olmasa da bazı belirtilerle tanınır. Sara krizini davet
eden bazı durumlar olabilir. Örneğin uzun süreli açlık, uykusuzluk, aşırı yorgunluk, kullanılan ilaçların
doktor izni dışında kesilmesi ya da değiştirilmesi, hormonal değişiklikler sara krizinin ortaya çıkmasına
neden olabilir. Bazı durumlarda sara krizi, madde bağımlılarının geçirdiği madde yoksunluk krizi ile
karıştırılabilir.
Sara krizinin belirtileri nelerdir?
Hastada sonradan oluşan ve ön haberci denilen normalde olmayan kokuları alma, adale kasılmaları
gibi ön belirtiler oluşur,
Bazen hasta bağırır, şiddetli ve ani bir şekilde bilincini kaybederek yığılır,
Yoğun ve genel adale kasılmaları görülebilir, 10–20 saniye kadar nefesi kesilebilir,
Dokularda ve yüzde morarma gözlenir,
Ardından kısa ve genel adale kasılması, sesli nefes alma, aşırı tükürük salgılanması, altına kaçırma
görülebilir,
Hasta dilini ısırabilir, başını yere çarpıp yaralayabilir, aşırı kontrolsüz hareketler gözlenir,
Son aşamada hasta uyanır, şaşkındır, nerede olduğundan habersiz, uykulu hali vardır.
Bazı kişilerde, sara krizi aşağıdaki hafif belirtilerle görülebilir;
—Bir noktaya doğru dalgın bakış ve kişinin hayal alemine dalmış gibi görünmesi,
—İstemsiz mimik ve hareketler, dudak ısırma gibi hareketler,
—Anlamsız konuşma ve tekrarlayan hareketler,
—Dikkati dağıtacak derecede bellek kaybı olabilir.
Sara krizinde ilkyardım nasıl olmalıdır?
Öncelikle, olayla ilgili güvenlik önlemleri alınır (Örneğin kişi yol ortasında kriz geçiriyorsa olay yerindeki
trafik akışı kesilmelidir).
Kriz, kendi sürecini tamamlamaya bırakılır,
Hasta bağlanmaya çalışılmaz,
Kilitlenmiş çene açılmaya çalışılmaz,
Genel olarak yabancı herhangi bir madde kullanılmaz, kolanya v.b. koklatılmaz ya da ağızdan herhangi bir
yiyecek içecek verilmez,
Kendisini yaralamamasına dikkat edilir,
Başını çarpmasını engellemek için başın altına yumuşak bir malzeme konur,
Yaralanmaya neden olabilecek gereçler etraftan kaldırılır,
Ağzına tahta, demir ya da herhangi bir cisimle müdahele edilmez. Ağzı açılmaya çalışılmaz.
Herhangi bir şey ısırtılmaya çalışılmaz.
Dilini ısırıp kopartabilir söylemi yanlıştır.
Kriz bittikten sonra;
A-B-C si değerlendirilir,
Sıkan giysiler gevşetilir,
Kusmaya karşı tedbirli olunur, Hastaya koma pozisyonu verilir.
Düşme sonucu yaralanma varsa gerekli ilkyardım müdahelesinde bulunulur,
Tıbbi yardım istenir (112).
