Yanık Nedir? Kaç Çeşit Yanık Vardır? Yanıkta İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
Yanık nedir?
Herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasıdır.
Yanığın ciddiyetini belirleyen faktörler nelerdir?
Derinlik, Yaygınlık,Bölge, Enfeksiyon riski, Yaş,
Solunum yoluyla görülen zarar, Önceden var olan hastalıklar.
Kaç Çeşit Yanık Vardır?
1- Fiziksel yanıklar:
Isı ile oluşan yanıklar,
Elektrik nedeni ile oluşan yanıklar,
Işın ile oluşan yanıklar,
Sürtünme ile oluşan yanıklar,
Donma sonucu oluşan yanıklar,
2- Kimyasal yanıklar:
Asit alkali madde ile oluşan yanıklar
Yanığın dereceleri nelerdir?
| 1. Derece yanık: Deride kızarıklık, ağrı, yanık bölgede ödem vardır. Yaklaşık 48 saatte iyileşir.
|
| 2. Derece yanık: Deride içi su dolu kabarcıklar (bül) vardır. Ağrılıdır. Derinin kendini yenilemesi ile kendi kendine iyileşir  |
| 3. Derece yanık: En tehlikeli yanık çeşitidir.Beyaz ve kara yaradan siyah renge kadar aşamaları vardır. Sinirler zarar gördüğü için ağrı,acı yoktur.  |
Yanığın vücuttaki olumsuz etkileri nelerdir?
Yanık, derinliği, yaygınlığı ve oluştuğu bölgeye bağlı olarak organ ve sistemlerde işleyiş bozukluğuna yol
açar. Ağrı ve sıvı kaybına bağlı olarak şok meydana gelir. Hasta/yaralının kendi vücudunda bulunan mikrop
ve toksinlerle enfeksiyon oluşur.
Isı ile oluşan yanıklarda ilkyardım:
Telaşa kapılmadan hastayı da sakinleştirerek, çevre güvenliği alınıp yanığa neden olan etken durdurulur.
H/Y nın üzeri battaniye v.b. gibi şeylerle sarılıp yuvarlanması sağlanır. Yanan insan koşar ve rüzgarın etkisi ile daha çok yanmaya başlar. Bu yüzden hasta yaralıyı gerekirse yere düşürüp, oksijenle temasını kesmeye çalışmalıyız.
Yaşam belirtileri kontrol edilir.
Solunum yolunun yanık yada dumandan etkilenmesi kontrol edilir.
Yanık alan bölgeselse en az 20 dakika serin su altında tutulur.
Yanan yerler birden fazla bölgeye yayıldıysa, ıslak bezlerle müdahele etmeliyiz,
Yüzük, saat, bilezik vs. gibi takılar hemen çıkartılır.
Giysiler yanık yerlere zarar vermeden çıkartılır.
Hijyen ve Temizliğe dikkat edilir.
Yara yeri sabunlu su ile tahriş etmeden yıkanır.
Su toplamış alanlar patlatılmaz.
Yanık üzerine hiçbir madde sürülmez ilaç dahil.
Yanık üzeri temiz bir bezle örtülür.
H/Y ısı kaybını önlemek için battaniye ile örtülür.
Yanık bölgeler birbirine değerek sarılmamalıdır.
Yanık geniş ve sağlık kuruluşu uzaksa hasta / yaralının kusması yoksa bilinçliyse ağızdan sıvı (1 litre su -1 çay kaşığı karbonat -1 çay kaşığı tuz karışımı) verilerek sıvı kaybı önlenir, (Doğal maden suyu, ya da su gibi içecekler de verilebilir.)
Tıbbi yardım istenir. (112)